Een kritische blik op DAO's

DAO's zijn uitgegroeid tot een essentieel onderdeel van de crypto-industrie en bieden projecten en netwerken de mogelijkheid om volledig gedecentraliseerd te opereren. Door middel van stemrondes kunnen tokenhouders meebeslissen over belangrijke kwesties en de langetermijnstrategie van een project bepalen.

In de loop der jaren zijn DAO's flink gegroeid, zowel in het aantal deelnemers als in de omvang van hun treasury. Sommige DAO's beheren inmiddels meer dan $1 miljard aan assets. Maar hoe effectief is dit gedecentraliseerde bestuur in de praktijk? En wordt het beschikbare kapitaal op een doordachte en verantwoorde manier ingezet?

Verdeling van stemkracht

Een cruciaal kenmerk van DAO’s is dat tokenhouders kunnen stemmen over belangrijke beslissingen, waardoor er geen gecentraliseerde partij is die de controle heeft over het besluitvormingsproces. In theorie zorgt dit voor een gedecentraliseerd bestuur, maar in de praktijk is dat vaak niet het geval. Uit een rapport van Chainalysis uit 2022 bleek dat de verdeling van governance-tokens in tien grote DAO’s erg scheef was. Minder dan 1% van de houders bezat maar liefst 90% van de stemkracht. Technisch gezien is het systeem gedecentraliseerd, maar de besluitvorming ligt vooral in handen van een kleine groep grote investeerders—meer een plutocratie dan een democratie. En hoe ziet dat er twee jaar later uit? Helaas is er weinig veranderd.

Uit data van DeepDAO, een analyseplatform voor DAO’s, blijkt dat de stemkracht nog steeds grotendeels geconcentreerd is in een klein aantal wallets. Wat het nog problematischer maakt, is dat de meeste tokenhouders niet eens stemmen. Zo heeft Gnosis DAO ongeveer 20.000 tokenhouders, maar bij de laatste stemronde voor GIP-93 brachten slechts 280 adressen hun stem uit, waarbij één enkele wallet verantwoordelijk was voor maar liefst 57% van de totale stemmen. Dit is geen uitzondering, maar een veelvoorkomende trend binnen DAO’s.

Verdeling en besteding van de treasury

Zoals eerder genoemd, beschikken DAO’s over aanzienlijke kapitaalmiddelen in hun treasuries, die kunnen worden ingezet voor verschillende doeleinden, zoals marketing of de ontwikkeling van het ecosysteem. Maar welke activa bevinden zich doorgaans in een DAO-treasury?

In de meeste gevallen bestaat het overgrote deel van een DAO-treasury uit de eigen governance-token. Vaak vertegenwoordigt dit bijna het volledige kapitaal. Zo bestaat in het voorbeeld hieronder maar liefst 97,5% van de treasury van Arbitrum DAO uit Arbitrum-tokens. Een van de redenen hiervoor is dat het vertrouwen in de eigen token uitstraalt, maar dit brengt ook de nodige nadelen met zich mee.

Een groot probleem bij DAO’s is dat de meeste tokens in de treasury ongebruikt blijven totdat de community – of een handjevol grote tokenhouders – besluit hoe ze worden ingezet. In de tussentijd lopen deze tokens het risico in waarde te dalen door inflatie, marktcorrecties, hacks en andere externe factoren. Dit verlaagt de koopkracht van de treasury en verkort de financiële houdbaarheid van het project.

Daarnaast zijn governance-tokens vaak sterk afhankelijk van de algehele marktontwikkeling. Hierdoor fluctueert de waarde van de treasury mee met de cryptomarkt, wat de financiële stabiliteit van een DAO onzeker maakt. Het verkopen van deze tokens om de kasreserves veilig te stellen wordt echter vaak als een zwaktebod gezien. Tokenhouders kunnen het interpreteren als een gebrek aan vertrouwen in het project, wat de prijs verder onder druk zet. Dit zorgt ervoor dat DAO’s bij een dalende markt steeds minder financiële speelruimte hebben. Zelfs de grootste Dao's’ ervaren dit probleem: zo piekte de Uniswap-treasury in 2021 op ~$12 miljard, maar zakte dit bedrag in 2023 naar ~$1,8 miljard. Toch beschermen de meeste DAO’s hun treasury niet actief tegen zulke marktfluctuaties.

Bovendien worden er binnen DAO’s regelmatig grote bedragen uitgegeven zonder tastbare resultaten. Het idee achter een DAO is dat iedereen kan stemmen, maar dat betekent niet dat elke stemgerechtigde de juiste expertise heeft om strategische beslissingen te nemen. Een recent controversieel voorbeeld is Polkadot, dat onthulde meer dan $87 miljoen te hebben besteed, waarvan $37 miljoen aan marketing. Hoewel investeren in groei essentieel is, leiden bepaalde uitgaven tot kritiek binnen de gemeenschap. 

Zo werd er $53.000 betaald voor een zes maanden durende geanimeerde banner op Coingecko, $180.000 voor zes maanden reclame op privéjets en $140.545 voor 13 weken aan digitale billboards op Singapore Airport. Dit zijn slechts enkele voorbeelden; veel andere facturen zijn openbaar in te zien via Marketing Bounty Invoices [Public]. Veel leden vonden deze uitgaven niet goed doordacht en suggereerden dat de focus had moeten liggen op het aantrekken van ontwikkelaars en projecten om het ecosysteem te versterken. Met het huidige uitgavenpatroon heeft Polkadot nog slechts een financiële buffer voor twee jaar.

De toekomst van DAOs

Hoewel DAO’s nog uitdagingen kennen, vormen ze een essentieel onderdeel van de cryptowereld. De eerste DAO werd pas in 2016 geïntroduceerd, wat laat zien dat deze technologie nog in de kinderschoenen staat. Toch hebben DAO’s sindsdien een enorme ontwikkeling doorgemaakt, met steeds meer tools die governance en financiële structuren verbeteren. Naarmate de industrie groeit, zullen DAO’s waarschijnlijk efficiënter en beter georganiseerd worden. 

Dit is vergelijkbaar met de evolutie van Decentralized Finance (DeFi), dat in de beginfase ook niet perfect was, maar dankzij open-source innovatie snel volwassen werd. Hoewel DAO’s nog niet volledig zijn ontwikkeld, is hun potentieel enorm en belooft de toekomst veel goeds.